Üzgün, yorgun veya sinirli olduğumuzda gözlerimizden neden su geldiğini hiç merak ettiniz mi? Ağlamanın insan davranışlarının en özgün ve karmaşık olanlarından biri olduğu ortaya çıkmıştır. Ağlamak yalnızca insanlara özgü bir fizyolojik fonksiyondur. Ve gözyaşının kendisi de karmaşıktır –biz aslında üç farklı gözyaşı döküyoruz. Ama gözyaşına dökmenin amacı nedir? Bu aslında gözlerimizin yaşarmasının sebebinin ne olduğuna bağlıdır.
Bazal Gözyaşı
Gözümüzde her zaman var olan ve gözleri koruyan, besleyen ve kayganlaştıran gözyaşıdır. Bu gözyaşı diğer tip gözyaşından kimyasal olarak farklıdır .
Bazal gözyaşının özellikleri:
• Sürekli üretilir
• Kir ve kalıntıları uzak tutar
• Üç katmandan oluşur: gözyaşını göze bağlı tutan mukus katmanı, nemi koruyan ve işgalci balkterileri dışarıda tutan aköz katman ve yüzeyi kaygan tutan dış lipit katmanı
Refleks Gözyaşları
İkinci gözyaşı türü, gözleri rüzgâr, duman veya soğandaki kimyasal “sin-propanetial-S-oksit“ gibi tahriş edicilerden korumak için büyük miktarlarda oluşan refleks gözyaşlarıdır.
Refleks gözyaşlarının özellikleri:
• Zararlı maddeleri yıkayarak atar
• Büyük miktarda oluşur
• Sulu katman mikroorganizmaları durduran antikorlar içerir
Duygusal Gözyaşları
Bu insanlara özgü gözyaşı türü en gizemli gözyaşı çeşididir. Bilim insanları bugün duygusal olarak neden ağladığımızı bilmemektedirler ancak bu konuda çeşitli teoriler vardır. VassarCollege tarafından yapılan bir çalışmadaki teoriye göre, gözyaşları, savunmasız kaldığımızda yırtıcıları uyandırmaksızın başkalarının bize yanıt vermesine olanak tanımak için gelişen bir çeşit sessiz sinyal sistemidir. Bazıları da gözyaşlarının tutkuyu ifade etmenin bir yolu olduğuna inanmaktadır. Ayrıca, ağlamanın stresi hafiflettiği şeklinde bir düşünce de bulunmaktadır –kadınların %85’i ve erkeklerin%73’ü ağladıktan sonra kendilerini daha iyi hissettiklerini bildirmiştir. Son olarak, gözyaşlarının, karmaşık bir toplum hayatı içinde, yakın ilişkiler için gerekli olan empatiyi ortaya çıkartarak güçlü toplumlar oluşturulmasına yardımcı olması ihtimali vardır.
Duygusal gözyaşlarının özellikleri:
• Duygu-durumu dengeler
• Yüksek düzeyde stres hormonu ACTH içerirler
• Bir endorfin ve doğal ağrı kesici olan ensefalin içerirler
Artık bir filmde üzücü bir sahne izlerken gözlerinizin bir amaç için yaşardığını bileceksiniz ve gözyaşlarının bizi insan yapan inanılmaz ölçüde karmaşık bir sistemin bir örneği olduğunu düşüneceksiniz.