Akıllı telefonlar, bilgisayar ekranları, e-kitap okuyucuları, akıllı saatler – The Nielsen Company tarafından 2014’te yapılan bir araştırmaya göre, şu anda Amerikalılar ortalama olarak 4 dijital cihaza sahipler ve bunlardaki içeriğe erişmek için haftada 60 saat harcıyorlar.
Her gün uzun süreli kullanım, 2 saat veya üzerinde dijital cihaz kullanımından sonra ortaya çıkan oküler rahatsızlık ve görme bozukluğu olan dijital göz yorgunluğuna yol açabilir. Dijital göz yorgunluğunun en yaygın ve rahatsız edici semptomları, göz yorgunluğu ve kuruluğudur.1
Birleşik Devletlerdeki yetişkinlerin yaklaşık %70’i dijital göz kasılması belirtilerini yaşıyor.2, %73’ünde belirtilerin olduğu bildirilen 20’li yaşlardaki yetişkinler bu durumdan en çok etkilenen kitleyi oluşturuyor.3
Yorgunluk ve kuruluk
Bir kişinin dijital cihazlarda geçirdiği saat sayısının hiç kuşkusuz bir rolü olmasına rağmen (Yetişkin Amerikalıların %30’u dijital cihazlarla günde 9 saatten fazla zaman geçiriyor!3), ekran tipleri ve cihazlar arasında geçiş yapmak da birçok kullanıcı için sorun yaratabiliyor. Örneğin, yansımalar ve parlaklık değişimleri kullanıcıların şaşı bakmasına veya rahatsızlığı azaltmak için gözlerini kısmen kapatmalarına yol açabiliyor.
Parıltı, yansımalar ve parlaklık değişimleri, en sonunda gözyaşı dengesizliğine ve kuru gözlere neden olan göz kırpma sorunlarına yol açar. Bulgular, yoğun bilgisayar ekranı kullanımının göz kırpma oranlarında azalmaya, dolayısıyla da gözyaşının normal dağılımını bozarak korneanın açıkta kalmasına yol açtığını göstermiştir.4
Fakat asıl önemli olan göz kırpma sayısı değildir. Bu göz kırpmaların bütünlüğü de gözyaşı dengesini etkiler. Yetersiz göz kırpma sadece oküler yüzeyi yeteri kadar kaplamamakla kalmaz, aynı zamanda görme keskinliğini de azaltarak bulanık görmeye neden olabilir.4
Kontakt lens kullanıcıları bu kuruluğu gözlük kullanıcılarına göre daha güçlü bir şekilde hissederler.3 Dijital cihazlar kullanan kontakt lens kullanıcılarının %85’e kadarı en az bir kurulukla ilgili belirti gösterirken, lens kullanmayanların %71’i bu belirtileri göstermektedir.2
Hastaların %90’ı dijital cihaz kullanımından kaynaklanan oküler rahatsızlıklarını göz doktorları ile konuşmamaktadır, çoğu bununla ilgili yapacak bir şey olmadığını varsayar. Şimdi hasta ile konuşmaya başlama zamanıdır. Sorulabilecek bazı önemli yaşam tarzı soruları:
- Hangi tip dijital cihazları (akıllı telefon, tablet, dizüstü, vb.) kullanıyorsunuz?
- Dijital cihazlarınızı günde kaç saat kullanıyorsunuz?
- Dijital cihazlara uzun süre baktıktan veya dijital cihaz kullanarak uzun bir gün geçirdikten sonra, gözlerinizi nasıl hissediyorsunuz?
Bazı göz bakımı profesyonelleri dijital göz yorgunluğunu, daha sık göz kırpma, dijital ekranlara bakmaya sık sık ara vererek uzak mesafedeki nesneler bakma (20/20/20 kuralı), dijital metinlerin büyüklüğünü artırma veya iş istasyonuna olan mesafeyi ayarlama gibi davranışsal tavsiyeler vererek ele alıyorlar. Ancak, bu tür tavsiyelerin başarısı, çoğu durumda pratik olmama veya hastanın unutkanlığı nedeniyle sınırlı gibi görünüyor.
Bazı göz doktorları ürün önerilerinde bulunuyorlar, fakat bunlar da ancak kısmi çözümler olabiliyor. Bu ürünler arasında ekran filtreleri, bilgisayar gözlükleri veya kurulukla ilgili belirtileri ortadan kaldırabilecek kontakt lensler yer alıyor. Kontakt lens kullanıcıları için, dijital göz yorgunluğu lensin malzemesinde, optik tasarımında ve/veya lens bakım solüsyonunda bir değişiklik ihtiyacını gösterebilir, bu nedenle hastalarla kapsamlı bir konuşma yapmak en iyi aksiyonun belirlenmesine yardımcı olabilir.
1 Meyer D, Huenink S, Rickert P, Kollbaum P, Chamberlain P., Yumuşak kontakt lens kullanıcılarında göz yorgunluğu ile ilişkilendirilen semptomlar. Bildirinin sunulduğu yer: Amerikan Optometri Akademisi Yıllık Toplantısı; Ekim 2015; New Orleans, LA, ABD.
2 Hall L, Coles-Brennan C. Dijital göz kasılması: Daha fazla ekran süresi = Daha fazla dijital göz kasılması. Kontakt Lens Spektrumu. 2015;30:38-40.
3 Dijital çağda oküler yorgunlukla yarışmak \[Clinical Education]. Kontakt Lens Spektrumu. 2016;31:3-10.
4 Portello JK, Rosenfield M, Chu CA. Göz kırpma oranı, eksik göz kırpma ve bilgisayar görme sendromu. Optom Vis Sci. 2013;90(5):482-487.